Dodaj
Złożeniem wieńców i wiązanek kwiatów przed obeliskiem „Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych I-ego Pułku Legii Nadwiślańskiej Ziemi Lubelskiej, poległym w walce o wolną Polskę na Ziemi Janowskiej w latach 1941-1946” zakończyły się uroczystości, związane z Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Wcześniej, uczestniczyliśmy w uroczystej Mszy Świętej w Janowskiej Kolegiacie odprawionej w intencji Żołnierzy Niezłomnych. Homilie wygłosił ks. Tomasz Kopeć.
Rangę uroczystości podkreśliły liczne poczty sztandarowe, harcerze, Grupa Rekonstrukcyjno Historyczna im. Płk. Tadeusza Zieleniewskiego z Majdanu Obleszcze, z dowódcą Mirosławem Wielgusem. Apel Pamięci odczytał Piotr Groszek – Komendant Grupy.
Przemówienie wygłosił Artur Pizoń – Starosta Janowski.
Janowski samorząd reprezentował Burmistrz Krzysztof Kołtyś, Zastępca Czesław Krzysztoń i Przewodnicząca Rady Miejskiej Krystyna Ćwiek.
Tekst i foto: Dorota Kozdra
Poniżej przedstawiamy sylwetki Wyklętych z Janowa Lubelskiego i okolic: (Cz. I)
Mjr/płk Franciszek Przysiężniak ps. "Ojciec Jan".
Urodził się 22 listopada 1909 roku w Krupem koło Krasnegostawu, oficer WP, NOW- AK i NZW.
Dowódca operującego w Lasach Janowskich oddziału NOW-AK,dowódca oddziałów leśnych okręgu "San" oraz komendant NZW w powiatach Brodnica i Wąbrzeźno. Aresztowany 15 maja 1946 roku w Gdańsku. Skazany na 4 lata wyszedł w wyniku amnestii w 1947. Ponownie aresztowany 3 września 1948 roku i skazany na 15 lat więzienia,zwolniony w 1954 roku.
Zmarł 30 września 1975 roku w Jarosławiu.
KWIATKOWSKI EDWARD PS.“SOKÓŁ”
Urodzony w 1923 r w Białowodzie k/Wilkołaza w rodzinie chłopskiej. Żołnierz oddziałów AK, samoobrony AK i WiN “Zapory”. Poległ w walce z UB pod Świnkami w Lasach Janowskich 22.IX.1946 r. Pochowany w Lasach Janowskich.
KOWAL KAZIMIERZ PS.“SOKÓŁ”
Urodzony w 1926 r w Polichnie k/Janowa Lubelskiego w rodzinie chłopskiej. Żołnierz AK oddziału Andrzeja Misia ps.“Zew”; żołnierz WiN oddziału “Zapory” w patrolu Michała Szeremieckiego ps.“Miś”. Poległ w walce z UB 6.I.1947r w Zakąciu. Pochowany na cmentarzu partyzanckim w lesie Godów k/Chodla.
ŁUKASZ STANISŁAW PS.“SIEW”
Z Wólki Ratajskiej k/Janowa Lubelskiego z rodziny chłopskiej, żołnierz AK, od maja 1946 r w oddziale NSZ Tadeusza Lachowskiego ps.“Nałęcz”. Od września 1946 r w oddziale WiN “Zapory”- ścigany po ujawnieniu przez UB, przybrał pseudonim “Marciniak” i wraz z komendantem placówki AK w Wólce Ratajskiej Józefem Kłysiem ps.“Rejonowy” dołączył do oddziału Adama Kusza ps.“Garbaty”. Okrążony w 1952 r przez UB w Wólce Ratajskiej, ścigany i postrzelony popełnił samobójstwo.
KOKOSZKA JAN PS.“RYŚ” vel JÓZEF KRZOS
Urodzony 27.III.1925 r w Krzemieniu k/Janowa Lubelskiego w rodzinie chłopskiej. Od marca 1943 r żołnierz oddziału AK “Ojca Jana”. Od maja 1946 r w oddziale NSZ Tadeusza Lachowskiego ps. “Nałęcz”. Od września 1946 r w plutonie “Żbika-Samotnego” w oddziale WiN “Zapory”. Ujawniony w kwietniu 1947 r. aresztowany w marcu 1951 r. Zmarł we Wrocławiu w 2001 r.
Stefan Wojciechowski ps. „Mordka”, „Gałązka”
Urodził się 9 lutego 1926 r. w Janowie Lubelskim. Od lutego 1946 r. był członkiem oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Zygmunta Kacprzaka „Błyska”, a następnie Józefa Janika „Jania”. We wrześniu 1946 r. został aresztowany przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie i wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Lublinie z 27 maja 1947 r. skazany na karę 5 lat więzienia, która na mocy amnestii została mu darowana. W 1950 r. nawiązał współpracę z oddziałem Adama Kusza „Adama”, a po jego likwidacji z grupą Józefa Kłysia „Rejonowego”. W maju 1951 r. został zatrzymany przez Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Kraśniku. Po zwolnieniu z aresztu dołączył na stałe do oddziału „Rejonowego”. Zginął wraz ze swoim dowódcą w zasadzce UB-MO w nocy z 12 na 13 listopada 1952 r. w Piłatce w powiecie kraśnickim.
Szczątki Stefana Wojciechowskiego zostały odnalezione w czerwcu 2019 r. w czasie prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na Cmentarzu Rzymskokatolickim przy ul. Unickiej w Lublinie.
ANDRZEJ KISZKA ps. Dąb, Leszczyna, Bogucki
(ur. 21 listopada 1921 w Maziarni, zm. 14 czerwca 2017) – żołnierz Batalionów Chłopskich, Armii Krajowej, Narodowej Organizacji Wojskowej, a po zakończeniu II wojny światowej członek antykomunistycznego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, nazywany „najdłużej ukrywającym się żołnierzem AK”. W 1941 wstąpił do lokalnego oddziału Batalionów Chłopskich pod pseudonimem „Leszczyna”, który podporządkował się placówce AK w Hucie Krzeszowskiej, następnie krótko był żołnierzem NOW-AK w oddziale Franciszka Przysiężniaka „Ojca Jana”. W sierpniu 1944 dostał rozkaz podjęcia służby w powstającym posterunku MO w Hucie Krzeszowskiej, gdzie pracował do listopada 1944, po czym uciekł z obawy przed aresztowaniem i powrócił do rodzinnej wsi, gdzie musiał się ukrywać. Wstąpił następnie do NOW-NZW Józefa Zadzierskiego „Wołyniaka”, a po jego śmierci dowódcą oddziału został Adam Kusza „Garbaty”. 16 kwietnia 1947 ujawnił się na mocy amnestii z 22 lutego 1947, lecz nie przestał działać w konspiracji NZW i już jesienią tego roku pracownicy UB z Biłgoraja usiłowali go aresztować w jego rodzinnym domu. Od lata 1952 ukrywał się na własna rękę. W tzw. II konspiracji działał do 31 grudnia 1961. Został aresztowany w leśnym bunkrze, w którym się ukrywał. Przez sąd został skazany na dożywotne więzienie, zamienione następnie na 15 lat. Był więziony m.in. w Strzelcach Opolskich i Potulicach.
W sierpniu 1971 został warunkowo zwolniony z więzienia, po czym zamieszkał w województwie szczecińskim. 21 grudnia 1998 został częściowo zrehabilitowany przez Sąd Wojewódzki w Lublinie.
KŁYŚ JÓZEF PS.“REJONOWY”
Urodzony 30.XI.1914 r w Wólce Ratajskiej k/Janowa Lubelskiego. Bohaterski żołnierz Września '39 za męstwo okazane w czasie obrony Lwowa odznaczony Krzyżem Walecznych . Rolnik, komendant placówki AK w Wólce Ratajskiej i żołnierz samoobrony AK i WiN “Zapory”. Ścigany przez UB po 1947 r stworzył patrol podległy por. Mieczysławowi Pruszkiewiczowi ps. “Kędziorek”. Poległ w walce z UB 13.XI.1952 r we wsi Piłatka .
Dodaj
