Ocalają od zapomnienia i zachowują ślady naszej wiary

Zabierają nas na szlaki wiary, tradycji, refleksji i zadumy… Krzyże przydrożne, przyleśne, biłgorajskie, janowskie – każdy z nich został wzniesiony w miejscu szczególnym, nieprzypadkowym. Na znaczenie tych krzyży w kontekście krajobrazu kulturowego zwrócił uwagę Michał Kańkowski doktorant historii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wystawa zdjęć zaprezentowana podczas wernisażu wystawy w Muzeum Regionalnym w Janowie Lubelskim dnia 14 października stanowi element projektu Pana Kańkowskiego, który polega na inwentaryzacji krzyży biłgorajsko – janowskich z ich opisem i ustaleniem geolokalizacji. Zinwentaryzowano 144 krzyży. Badania prowadzono w trzech powiatach: biłgorajskim, janowskim i niżańskim. Jak zaznaczyła Barbara Nazarewicz – Dyrektor Muzeum Regionalnego: „Krzyże stoją na straży wiejskich dróg, dróżek, w lesie. Stanowiły i stanowią zaproszenie do modlitwy. Zadajemy sobie pytanie  – kto był autorem i dlaczego w tym miejscu został usytuowany. Na te pytania odpowiada Pan Michał Kańkowski”.

Zdjęcia zaprezentowane na wystawie to tylko część „pracy”, jaką wykonał Michał Kańkowski. Autor jak zaznaczył przeprowadził wywiady z opiekunami krzyży, zapisywał ich historie, opisał „figury”. Występuje w tym regionie charakterystyczny motyw krzyża z tzw. daszkiem. Pan Kańkowski ustalił również lokalizację krzyży już nieistniejących. Ustalono, że z 144 krzyży, 48 z nich zostało zastąpionych przez współczesne (metalowe i drewniane), natomiast 10 zostało uznanych za nieistniejące (czyli nie postawiono nowego krzyża na ich miejscu).

Autorami zdjęć prezentowanych na wystawie jest Pan Michał oraz Jakub Piechota i Łukasz Widz. Projekt powstał w ramach stypendium Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

W wernisażu uczestniczyła Sekretarz Gminy Bożena Czajkowska z Mężem Zbigniewem, Przewodnicząca Rady Miejskiej Krystyna Ćwiek, Zastępca Burmistrza Czesław Krzysztoń, Waldemar Kuśmierczyk - Nadleśniczy Nadleśnictwa Janów Lubelski.

Patrząc na fotografie krzyży zwrócimy uwagę, że każdy z nich to osobny rozdział w życiu mieszkańców danej miejscowości. To w nich zapisana jest nasza kultura, nasze świadectwo wiary. Każdy z tych krzyży to nasze źródło… nadziei i czasu.

Zapraszamy na wystawę do Muzeum Regionalnego w Janowie Lubelskim, ul. Zamoyskiego 52 (od poniedziałku do piątku w godzinach 8 – 15).

Tekst i foto: Dorota Kozdra