Drukuj Drukuj

Janów Lubelski w krainie niezwykłej przyrody

Autor: Dorota Kozdra
Opublikowano: 02.11.2021
Janów Lubelski w krainie niezwykłej przyrody

Janów Lubelski – w świecie Lasów Janowskich i zachwycającej natury

Janów Lubelski – niezwykłe miejsce, o którym pewnie wciąż bardzo niewiele osób zdążyło usłyszeć… A szkoda, bo jest to wyjątkowy zakątek w województwie lubelskim, w którym czas jakby się zatrzymał. Czyste powietrze, spokój, Lasy Janowskie, Zalew, bogactwo fauny i flory, lokalne tradycje i w końcu typowa lubelska gościnność sprawiają, że przybywając tutaj choć raz człowiek już wie, że nie będzie to jego jedyna wizyta w tej okolicy. Jest błogo, magicznie, wyjątkowo. A na serce nagle spływa taki spokój…

janow-lubelski

Wpis ten zabierze Cię na niesamowitą wycieczkę do Janowa Lubelskiego, do Lasów Janowskich, na łono przyrody, ale także śladem lokalnych tradycji, historii, ciekawostek. W pierwszej części tego wspisu znajdziesz atrakcje i miejsca, które warto odwiedzić w Janowie Lubelskim i okolicach. W drugiej części tego tekstu czeka na Ciebie mapa ze wszystkimi miejscami, które tu opisujemy oraz nasze subiektywne polecenia jak spędzić czas w Janowie Lubelskim i okolicach. Przekonaj się, jak piękna jest Ziemia Janowska i ile niesamowitych miejsc tutaj na Ciebie czeka! Zabieramy Cię na wspólną wycieczkę!

janow-lubelski

Janów Lubelski – Lasy Janowskie i tutejsze skarby

Janów Lubelski to przeurocze miasteczko w województwie lubelskim, na styku Roztocza Zachodniego i Równiny Biłgorajskiej. Otoczone jest pięknymi Lasami Janowskimi – jednym z największych kompleksów leśnych w Europie i Polsce. Spokój, bliskość przyrody zachęcają do spacerów, wycieczek rowerowych, relaksu, pomagają odetchnąć od trosk dnia codziennego i wielkomiejskiego zgiełku. Co jednak nie oznacza, że ci, którzy szukają przygód będą się nudzić – wręcz przeciwnie, bo oferta tutejszych terenów jest niezwykle bogata i różnorodna.

lasy-janowskie

Janów Lubelski powstał w 1640 roku, początkowo nosił nazwę Biała, jako że powstał w miejscu tejże wsi. Ciężko jednoznacznie określić, kiedy miasto zmieniło swoją nazwę, ale jedna z hipotez mówi, że nazwa miasta pochodzi od imienia syna założycielki i patronki miasta – Katarzyny z Ostroga Zamoyskiej – Jana Zamoyskiego. W historię miasta mocno wpisał się kult maryjny związany z tutejszymi objawieniami, dlatego też w herbie miasta można znaleźć jej wizerunek. Bez wątpienia Janów Lubelski to miejsce, które warto zobaczyć i oferuje szereg atrakcji. Przede wszystkim będzie zaś idealnym miejscem dla każdego, kto uwielbia spędzanie czasu na łonie natury, ale także lokalne ciekawostki, tradycje, historię. Nic dziwnego, że Janów Lubelski został wyróżniony w ramach destynacji EDEN jako jedna z najlepszych destynacji turystycznych! Przekonaj się, dlaczego warto odwiedzić Janów Lubelski!

Co zobaczyć w Janowie Lubelskim – atrakcje Janowa Lubelskiego

Wybierając się na zwiedzanie Janowa Lubelskiego trzeba pamiętać, że miasto to w czasie II wojny światowej zostało niemal w 85% zniszczone. Spłonęła wtedy większość zabytkowej architektury drewnianej, a miasto było kompletnie zdewastowane. Większość zabudowy, którą dzisiaj zobaczysz w Janowie Lubelskim to budynki, które powstały po II wojnie światowej. Wciąż jednak Janów Lubelski zachęca do odwiedzin tutejszych zabytków, atrakcji, przepięknej przyrody, która jest w mieście i okolicach otaczających miasto. Wyjątkowe miejsce, w którym można odetchnąć pełną piersią i spędzić mnóstwo czasu na łonie natury, na wycieczkach pieszych, rowerowych, a nawet na kajaku! Co zobaczyć w Janowie Lubelskim?

Janowskie Stoki

Tutejsze Janowskie Stoki to przepiękny pomnik przyrody, który znajduje się w zasadzie w centrum miasta, zaledwie kilka minut pieszo od janowskiego rynku. To tutaj zobaczyć można piękne źródełko z krystalicznie czystą wodą, z którego wodę czerpią mieszkańcy miasta i okolic. Niegdyś było to miejsce częstych spotkań lokalnych gospodyń, które robiły tutaj pranie i plotkowały. Stąd właśnie wzięło się tutejsze powiedzenie “A baby na stokach gadały…”. Co ciekawe, z miejscem tym wiąże się lokalna tradycja obmywania ciała o wschodzie słońca w Wielki Piątek – do dzisiaj kultywowana przez niektórych mieszkańców.

janow-lubelski

Nad źródełkiem dumnie stoi dzisiaj pomnik Jezusa z lat 90 XX wieku, a w źródełku pływają kaczki, a nawet sumy. Miejsce to ukryte jest pośród drzew i roślinności, która najpiękniej wygląda właśnie jesienią, kiedy wszystkie drzewa mienią się niesamowitą paletą barw. Warto przyjść tutaj o złotej godzinie, przed zachodem słońca.

  • janowskie-stoki

  • janowskie-stoki

Pamiętaj, że Janowskie Stoki to pomnik przyrody, który jest pod ochroną. Zabronione jest tutaj łowienie ryb, zostawianie jakichkolwiek śmieci, zanieczyszczanie źródełka. Od czasu do czasu woda w źródełku może być nieco mętna, jest to całkowicie naturalne zjawisko. Tak naprawdę miejsce to składa się z kilku źródełek, które łączą się w jedno rozlewisko. Po drugiej stronie ulicy znajdziesz de facto kontynuację tegoż źródełka. Uwaga, przy odrobinie szczęścia prócz sumów i kaczek zobaczysz tutaj także bobry!

Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej Łaskawej – Janów Lubelski

W Janowie Lubelskim, w bezpośrednim sąsiedztwie Rynku znajdziesz Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej Łaskawej i kościół św. Jana Chrzciciela. Zbudowane zostało jeszcze w XVII wieku i przez wiele lat było siedzibą dominikanów. Dominikanie zostali zmuszeni do opuszczenia tego miejsca w 1864 roku przez władze carskie, które oskarżały dominikanów o sprzyjanie powstańcom. Sanktuarium jednak tutaj pozostało i dzisiaj wciąż funkcjonuje, zachwycając przepięknym, barokowym wnętrzem.

janow-lubelski

Od 1645 roku miały tutaj miejsca objawienia, już 2 lata od pierwszego objawienia w ich miejscu postawiono drewnianą kapliczkę. Niebawem zaś Jan Zamoyski zdecydował o fundacji drewnianego kościoła i klasztoru, jednak wraz z rosnącym zainteresowaniem tutejszymi objawieniami, drewniany kościół dość szybko został zastąpiony przez murowaną świątynię. W jej wnętrzu znajduje się obraz Matki Bożej Łaskawej przybranej w piękne stroje, ukoronowany koronami papieskimi, który to codziennie jest uroczyście odsłaniany podczas pierwszej mszy o poranku. Barokowe wnętrza świątyni na pewno zachwycą każdego, kto jest fanem sakralnej architektury.

  • ziemia-janowska

  • ziemia-janowska

W czasie II wojny światowej Janów Lubelski był intensywnie bombardowany przez Niemców, w wyniku czego ok. 85% zabudowy miasta zostało zniszczone. W trakcie bombardowań jedna z bomb wpaść miała przez dach do Sanktuarium, jednak nie wybuchła. Lokalnie to wydarzenie uznawane jest za jeden z kolejnych cudów, a ślad po bombie można zobaczyć tutaj do dzisiaj spacerując po parku dookoła kościoła.

janow-lubelski-sanktuarium

W przykościelnym Muzeum Sanktuaryjnym zgromadzono pokaźną kolekcję strojów sakralnych, rękopisy, ornaty, fotografie przedstawiające dawny Janów Lubelski, m.in. z czasów II wojny światowej. Zaś w parku dookoła Sanktuarium znaleźć można Kaplicę Zjawienia, do której przybywają pielgrzymi, a tuż obok niej bije źródełko, które rzekomo ma właściwości uzdrawiające. Sanktuarium otoczone jest uroczym ogrodem z piękną roślinnością, gdzie można usiąść na jednej z ławeczek w cieniu drzew i odpocząć w ciszy. 

Rynek w Janowie Lubelskim

Centrum Janowa Lubelskiego stanowi bez wątpienia tutejszy Rynek z ulicami rozchodzącymi się w czterech kierunkach wraz z kościołem i klasztorem w jego zachodniej części. W jednej części Rynku znajduje się dworzec autobusowy wraz z informacją turystyczną. Druga zaś część Rynku to uroczy skwer z zielenią miejską, ławeczkami, fontanną. Tutaj stoi także pomnik Jana Chrzciciela, który jest z resztą patronem miasta. Na Rynku znaleźć można kilka restauracji i kawiarni, gdzie można usiąść na kawie i odpocząć przed dalszą częścią zwiedzania. Odnowione nie tak dawno kamienice i nawierzchnia Rynku na pewno nadały mu elegancji. Natomiast część Rynku przechodzi właśnie prace rewitalizacyjne (październik 2021), ciekawi jesteśmy, jak będzie wyglądał po ich zakończeniu.

janow-lubelski-rynek

Idąc z Rynku w stronę Parku Miejskiego będziesz po drodze mijać fantastyczne Muzeum Fotografii. Jeśli jesteś miłośnikiem fotografii, ale także przedmiotów z duszą – koniecznie odwiedź!

Muzeum Fotografii – Janów Lubelski atrakcje

Miejsce, które zachwyci każdego, kto choć trochę interesuje się fotografią, ale Muzeum Fotografii to muzeum jedyne w swoim rodzaju. Jest to prywatna placówka założona przez pana Antoniego Florczaka, pasjonata fotografii, który całe swoje życie poświęcił kolekcjonowaniu aparatów, kamer, starych zdjęć, negatywów i wiele więcej. Muzeum Fotografii w Janowie Lubelskim to jedna z 3 tego typu placówek w Polsce. To tutaj zebrana została historia fotografii w jednym miejscu, a ogrom kolekcji potrafi tutaj zwalić z nóg.

muzeum-fotografii

Muzeum składa się z 3 sal wystawowych, ciemni i galerii fotograficznej, utworzone zostało w dawnym studiu fotograficznym pana Florczaka. Wizyta w tym miejscu przeprowadzi Cię przez całą historię fotografii, można bowiem podziwiać zabytkowe aparaty fotograficzne, kamery, światłomierze, lampy błyskowe, a nawet dawne polaroidy czy sprzęt szpiegowski. Warto także obejrzeć albumy ze starymi fotografiami – jak niesamowicie zmieniała się technika robienia zdjęć, ale także ich forma. Zwróć także uwagę na przepiękny zabytkowy polaroid, który pochodzi z początków XX wieku i do dzisiaj w pełni funkcjonuje! Choć muzeum jest malutkie, można tutaj spędzić wiele godzin podziwiając każdy z aparatów, czuć tutaj pasję w każdym zaułku…

muzeum-fotografii

  • muzeum-fotografii

  • janow-lubelski

  • muzeum-fotografii

Muzeum Fotografii w Janowie Lubelskim znajduje się na ul. Zamoyskiego 20, pomiędzy Rynkiem a Parkiem Miejskim. W celu odwiedzenia muzeum, najlepiej jest skontaktować się bezpośrednio z panem Antonim – właścicielem, pod numerem telefonu 602 746 166. Postaraj się, by podczas Twojego zwiedzania był obecny właśnie pan Antonii, bo jego opowieści o każdym z tutejszych eksponatów są bezcenne. Nie ma chyba rzeczy, której o fotografii by nie wiedział, a opowiada z taką pasją, że można spędzić tam wiele godzin.

Park Miejski w Janowie Lubelskim

Janowski Park Miejski jest uroczym miejscem w samym centrum miasta, w którym można złapać odrobinę wytchnienia. Pełen pięknej roślinności, z fontanną, w której tryska woda bezpośrednio ze źródełka na pewno jest świetnym urozmaiceniem dla miasta i zielonymi płucami w samym jego centrum. Miejsce to było Nowym Rynkiem Janowa, to tutaj przeniesiono siedzibę Zarządu Obwodu Zamojskiego z Zamościa do centralnie położonego Janowa. Niegdyś miejsce to wyglądało zgoła inaczej – była tutaj Kancelaria Obwodu Zamojskiego, Kasa Obwodu, cerkiew prawosławna, która niestety nie przetrwała do dzisiaj. Tutaj także powstał sporych rozmiarów zespół więzienny, którego część przetrwała do dzisiaj.

park-miejski-janow

W samym centrum Parku Miejskiego stoi obelisk, pomnik ku czci Tadeusza Kościuszki. Pierwotny obelisk został ufundowany ze składek mieszkańców jeszcze w 1820 roku i prawdopodobnie był to najstarszy pomnik Kościuszki na ziemiach polskich. Oryginał nie przetrwał jednak bombardowań w czasie II wojny światowej, to co widzisz tutaj dzisiaj to rekonstrukcja dawnego pomnika.

  • park-miejski

  • janow-lubelski

Jest to piękne miejsce, które przyciąga nie tylko mieszkańców miasta, ale także turystów, którzy mogą usiąść na ławeczce w cieniu jednego z 294 tutejszych drzew. Fantastycznie, że w samym centrum miasta jest tak uroczy teren zielony. Jeśli zaś chcesz bliżej poznać historię Janowa Lubelskiego, koniecznie wybierz się do Muzeum Regionalnego, które znajduje się w budynku dawnego więzienia. 

Muzeum Regionalne w Janowie Lubelskim – dawne więzienie

Janowskie Muzeum Regionalne mieści się w dość oryginalnym miejscu, bo…w więzieniu. W tym celu w rzeczywistości powstał budynek, w którym dzisiaj można podziwiać ciekawą ekspozycję związaną z historią Janowa Lubelskiego i właśnie tego więzienia. Zespół dawnych budynków więziennych pochodzi z lat 1825-27. W guberni lubelskiej podczas zaborów było to ponoć drugie co do wielkości więzienie na tych terenach. Przetrzymywano tutaj głównie więźniów politycznych, a w czasie II wojny światowej osadzani byli tutaj Polacy podejrzani o udział w ruchu oporu.

janow-lubelski

Muzeum Regionalne działa od 1996 roku, wcześniej funkcjonowało jako Muzeum Czynu Zbrojnego w Janowie Lubelskim. Zajmuje się głównie gromadzeniem i udostępnianiem zbiorów związanych z Ziemią Janowską i historią tych terenów. Muzeum współpracuje ze szkołami organizując prgramy edukacyjne, a także ciekawe seminaria. Podczas naszej wizyty mieliśmy okazję oglądnąć ciekawą wystawę związaną z historią tutejszego więzienia i osadzonymi tutaj więźniami. Na murach więzienia znajduje się tablica upamiętniająca masakrę więźniów politycznych.

muzeum-regionalne

  • muzeum-regionalne-janow

  • wiezienie-janow

  • muzeum-regionalne-janow

Budynek dawnego więzienia, a dzisiejsze Muzeum Regionalne mieści się u zbiegu ulic Ogrodowej i Jana Pawła. Obecnie większa część budynku jest w remoncie, toteż zwiedzać można jedynie parterowy fragment, w którym znajduje się niezwykle ciekawa ekspozycja związana z Janowem Lubelskim, ale także historią samego więzienia. Muzeum otwarte jest od poniedziałku do piątku w godz. 8:00-15:00. Bilet wstępu – 5zł.

Arboretum – Janów Lubelski

Janowskie Arboretum czyli ogród dendrologiczny to miejsce wyjątkowe, które służy nie tylko edukacji, ale także wypoczynkowi. Położone jest na terenie leśnym z bardzo zróżnicowanym drzewostanem, w którym przeważają sosny. Znaleźć tutaj można nie tylko niesamowitą roślinność, ale także oczka wodne, kładki, ławki, mostki, zadaszenia, które sprzyjają spacerom i relaksowi na łonie natury. Tutejsze zróżnicowanie roślinności pozwala na odkrycie roślinności typowej dla Lasów Janowskich, a także roślin objętych ochroną. Jako ogród dendrologiczny jest to także miejsce pracy naukowej, gdzie prowadzone są badania nad rozwojem niektórych gatunków roślin.

arboretum-janow

W ramach prac nad tutejszym Arboretum wprowadzono tutaj nową roślinność, która tworzy teraz 3 specjalne strefy: aleja rododendronów, wrzosowisko i strefa roślin ozdobnych nad stawem. Co ciekawe, przez Arboretum jest także poprowadzona ciekawa piesza ścieżka edukacyjna o długości 800 metrów oraz ścieżka pieszo-rowerowa, która łączy Arboretum z Zoom Natury nad Zalewem Janowskim. Jest to więc fantastyczna opcja dla każdego kto lubi trasy piesze i rowerowe na łonie natury.

  • arboretum

  • arboretum-janow

Arboretum zostało zamknięte 6 października 2021 roku na czas przeprowadzanych tutaj prac modernizacyjnych i budowlanych. Na dzień dzisiejszy teren ten ma pozostać zamknięty do końca 2022 roku – warto jednak śledzić stronę Nadleśnictwa w Janowie Lubelskim w celu uzyskania aktualnych informacji. Nam udało się tutaj wejść dosłownie w ostatniej chwili przed zamknięciem i nie możemy doczekać się, by zobaczyć jak to miejsce będzie wyglądało po ponownym otwarciu! W bezpośrednim sąsiedztwie Armoretum znajdziesz Ośrodek Edukacji Ekologicznej “Lasy Janowskie” – świetne edukacyjne miejsce, w którym przeprowadzane są zajęcia z wiedzy przyrodniczo-leśnej.

Skansen Kolei Leśnej – Janów Lubelski co zobaczyć

Nieopodal siedziby Nadleśnictwa i Arboretum znaleźć możesz bardzo ciekawy, filigranowy skansen kolei leśnej. Muzeum otwarte zostało jeszcze w 2000 roku i prezentuje zabytki techniki związane z Janowem Lubelskim i okolicami. Budowę kolei leśnej rozpoczęto w czasie II wojny światowej. Zapotrzebowanie na kolej związane było ze słabą siecią dróg w tutejszej okolicy, przez co nie było za bardzo możliwości szybkiego transportu drewna z tutejszych lasów. Niemiecki okupant zaś potrzebował drewna w czasie wojny. Dlatego też w 1941 roku oddano do użytku pierwszy odcinek tutejszej kolejki biegnący z Lipy w kierunku południowo-wschodnim. Wciąż jednak trwała rozbudowa kolei, tak też w 1952 roku, już po wojnie, kolej wąskotorowa połączyła Lipę z Biłgorajem i przebiegała przez teren Lasów Janowskich.

skansen-kolei-lesnej

Kolej jednak nie działała tutaj długo, bowiem pierwsze fragmenty torów zaczęto rozbierać już w latach 60! Ostatnie fragmenty linii używane były do 1984 roku, czyli do czasu zaprzestania eksploatacji terenów Lasów Janowskich. Tory zostały całkowicie rozebrane w 1988 roku i tym samym kolej leśna na tutejszych terenach przestała istnieć. Początkowo tabor znajdował się w Szklarni, jednak w 1999 roku przeniesiono go do Janowa Lubelskiego i to właśnie tutaj, w Skansenie Kolei Leśnej pozostaje do dzisiaj. Można tutaj zobaczyć piękny parowóz, spalinowóz, kilka różnych wagonów. A to wszystko w otoczeniu pięknej roślinności. Miejsce zdecydowanie warte odwiedzenia, szczególnie biorąc pod uwagę fakt, że obok Nadwiślańskiej Kolejki Wąskotorowej jest jedną z dwóch placówek w województwie lubelskim, które prezentują zabytki związane z koleją.

skansen-kolei-lesnej

Skansen Kolei Leśnej wąskotorowej znajduje się na przedmieściach Janowa Lubelskiego, w okolicy siedziby tutejszego Nadleśnictwa. Otwarty jest całą dobę, a wstęp jest bezpłatny. Skansen jest malutki, ale zdecydowanie warty zobaczenia! Znajduje się bardzo blisko Arboretum w Janowie Lubelskim, więc oba miejsca można połączyć w jedną wycieczkę. 

Zoom Natury – Janów Lubelski

Absolutnie fantastyczny Park Rekreacji Zoom Natury położony jest tuż nad Zalewem Janowskim, w Parku Krajobrazowym Lasy Janowskie. Miejsce, w którym każdy znajdzie coś dla siebie, bez względu na to, czego szuka i bez względu na swój wiek. To jedno z najciekawszych centrów interaktywnej edukacji, gdzie można z bliska obcować z przyrodą równocześnie się o niej ucząc. Będąc w Parku Zoom Natury koniecznie skorzystaj z tutejszych laboratoriów wiedzy, które w przyjazny i interaktywny sposób opowiadają o przyrodzie i świecie. Czym są laboratoria w Zoom Natury? To kilka niezależnych budynków na terenie parku, a każde z nich odpowiada za inną sferę wiedzy.

zoom-natury

Laboratoria Wiedzy w Parku Zoom Natury

  • Zoom Natury – Znajdziesz tutaj ogromne akwarium, terrarium i insektarium, w którym oglądać można gatunki zwierząt z całego świata. Są tutaj także projektory 3D, panele dotykowe oraz sala kinowa 2D i 3D.
  • Laboratorium Awifauny i Troposfery – Możesz tutaj odbyć fascynującą podróż do warstw atmosfery, obserwować zjawiska atmosferyczne, chmury, planety. Tutaj także jest fantastyczny interaktywny sokół i ptasie radio z odgłosami najróżniejszych ptaków, wystawa piór i jaj zagrożonych gatunków ptaków.
  • Laboratorium Recyklingu i Energii – Naszym zdaniem najciekawsze ze wszystkich laboratoriów, tutaj możesz bowiem skorzystać ze stanowisk mikroskopowych, dowiedzieć się więcej na temat energii odnawialnej i nieodnawialnej (fantastyczne modele!). Przybliżany jest także problem wszechobecnych śmieci i recyklingu – warto zwrócić uwagę na ścianę zrobioną z puszek.
  • Laboratorium Runa Leśnego – Tutaj spotkasz się oko w oko ze zjawiskiem Fotosyntezy, które wytłumaczone jest na bardzo ciekawej interaktywnej prezentacji. Prócz tego można zobaczyć nasiona roślin, bliżej poznać zapachy lasu, wysłuchać opowieści zwierząt, które mówią o swoim życiu w lesie, skorzystać z karuzeli grzybów.
  • zoom-natury

  • zoom-natury

  • zoom-natury

Zoom Natury to także piękna, piaszczysta plaża nad Zalewem Janowskim, która kusi plażowiczów w lecie. Dla tych, którzy są amatorami żeglarstwa czy sportów wodnych czeka Klub Żeglarski Zefir oraz wypożyczalnia sprzętu wodnego (m.in. rowerki, kajaki). Wielką atrakcją jest także tutejszy Park Linowy z 5 trasami o różnym stopniu trudności. Jako jeden z nielicznych parków linowych w Polsce, ten jest przystosowany także do obsługi osób niepełnosprawnych. Przygodę z tutejszym Parkiem Linowym zaczyna się od krótkiego szkolenia, dla każdego jest zapewniany także sprzęt – w tym kask ochronny, a na każdej trasie są instruktorzy, którzy odpowiadają za bezpieczeństwo. Ciekawą atrakcją jest także tyrolka o długości ponad 200m nad plażą i kąpieliskiem.

  • park-linowy-janow-lubelski

  • park-linowy-janow-lubelski

  • park-linowy-janow-lubelski

Zoom Natury – atrakcje dla każdego

Najmłodsi mogą skorzystać także z tutejszego Parku Kreatywnego z huśtawkami, dmuchanymi atrakcjami, trampolinami. Na terenie parku animatorzy prowadzą ciekawe zajęcia edukacyjne, więc masz gwarancję, że Twoje dziecko nie będzie się nudziło, pochłonie je bowiem wspaniała zabawa. Szukając zaś dodatkowych wrażeń, możesz wybrać się do tutejszego Exit Room – “Szalone Lata 80.” lub “Nawiedzona Piwnica” lub skorzystać z Laser i Archer Tagów. Pamiętaj jednak, że niektóre z tutejszych atrakcji działają sezonowo, tj. np. kajaki i rowerki wodne czy też tyrolka, park linowy.

lasy-janowskie

Jadąc do Janowa Lubelskiego i tutejszych okolic koniecznie zaplanuj sobie przynajmniej kilka godzin na sam Zoom Natury. Jeśli zaś jesteś tutaj w lecie, będziesz miał co tutaj robić nawet przez kilka dni. Fantastycznie zorganizowana przestrzeń, gdzie przyrodę połączono z edukacją i mnóstwem atrakcji dla każdego. Przepiękne położenie tego miejsca w otoczeniu drzew Lasów Janowskich, Zalewu sprawia, że można się tutaj wyciszyć, odpocząć, ale przy tym czerpać z walorów edukacyjnych.

zalew-janowski

  • zalew-janowski

  • zalew-janowski

  • zalew-janowski

Wstęp do Laboratoriów Wiedzy jest płatny, bilety wstępu można kupić w kasie Zoom Natury. Bilet wstępu do wszystkich laboratoriów kosztuje 30zł (normalny), dzieci do lat 3 wstęp mają bezpłatny. Można także skorzystać z ciekawych ofert rodzinnych – więcej na temat godzin otwarcia, biletów wstępu do poszczególnych atrakcji, oferty dla Rodzin znajdziesz na stronie Zoom NaturyJeśli masz okazję, wybierz się nad Zalew Janowski o wschodzie słońca – jest tutaj absolutnie magicznie!

zoom-natury

Co zobaczyć w okolicy Janowa Lubelskiego – atrakcje Janowa Lubelskiego i okolic

Janów Lubelski to także przepiękne okolice, Lasy Janowskie, lokalne instrumenty, zwierzęta i wiele więcej. To miejsce, które zaraża swoim spokojem, pogodą duszy, kolorami i różnorodnością. Można zapomnieć tutaj o troskach dnia codziennego i znaleźć spokój. Przekonaj się, co warto zobaczyć w okolicy Janowa Lubelskiego, co kryje Ziemia Janowska i tutejsze Lasy Janowskie!

lasy-janowskie

Lasy Janowskie

Przepiękne Lasy Janowskie to jeden z najbardziej rozległych terenów leśnych w Polsce. Znajdują się one na pograniczu województwa lubelskiego i podkarpackiego, w Kotlinie Sandomierskiej. Przeważają tutaj bory sosnowe i lasy mieszane, jest bardzo bogata fauna i flora, co zachęca do wycieczek i obcowania sam na sam z przyrodą. Region obfituje w licze torfowiska, bagna, piękne wyniesienia wydmowe, doliny rzeczne. Atrakcji i ciekawych miejsc tutaj zdecydowanie nie brakuje. To właśnie w Lasach Janowskich znajdują się tak ciekawe miejsca, jak Porytowe Wzgórze, Zoom Natury, Uroczysko “Kruczek”, Szklarnia, rezerwat Imielty Ług i wiele więcej. Poczytasz o tych pięknych miejscach w dalszej części tego wpisu.

Powołany tutaj Park Krajobrazowy “Lasy Janowskie” objęty jest siecią Natura 2000, a część powierzchni leśnej objęto ochroną rezerwatową. Znaleźć tutaj możesz 6 rezerwatów przyrody: Jastkowice, Łęka, Kacze Błota, Szklarnia, Imielty Ług i Lasy Janowskie. Spotkać tutaj można ogromną populację ptaków – ponad 150 gatunków, ale także wilki, bobry, lisy, łosie, sarny, dziki i wiele więcej.

lasy-janowskie

Co ciekawe, w 2021 roku rozpoczęto tutaj wsiedlanie wolnego stada żubrów, które mają tutaj idealne warunki do egzystencji. Przedsięwzięcie to jest częścią akcji, której celem jest odtworzenie krajowej populacji tego potężnego ssaka, największego w Europie. Po m.in. Bieszczadach czy Podlasiu jest to kolejne miejsce, gdzie pojawił się żubr i mamy głęboką nadzieję, że zadomowi się tutaj na dobre.

  • lasy-janowskie

  • lasy-janowskie

  • lasy-janowskie

Wizytę w Lasach Janowskich najlepiej jest sobie zaplanować pieszo lub na rowerze. Istnieje tutaj bardzo dobrze rozwinięta sieć ścieżek rowerowych, z dala od tłumów i zgiełku miasta. Bliskość natury, cisza, spokój, obserwowanie dzikich zwierząt i ptaków, a to wszystko połączone z aktywnością na rowerze będzie doskonałym pomysłem na ciekawą wycieczkę. 

Porytowe Wzgórze

Zaledwie kilkanaście kilometrów od Janowa Lubelskiego znaleźć można niezwykle piękne, ale zarazem historycznie bolesne miejsce – Porytowe Wzgórze. Ukryte pośród drzew Lasów Janowskich z imponujących rozmiarów pomnikiem miejsce przypomina o jakże trudnej historii Ziemi Janowskiej. Bowiem to właśnie tutaj w 1944 roku miała miejsce największa bitwa partyzancka na ziemiach polskich. Szacuje się, że na miejscu było tutaj aż 30 tysięcy żołnierzy niemieckich, którzy były ogromną przewagą dla zaledwie 3 tysięcy polskich i radzieckich oddziałów partyzanckich. Ostatecznie jednak po całodziennej bitwie polskim i radzieckim partyzantom udało się wyjść z okrążenia.

porytowe-wzgorze

W 1958 roku utworzono tutaj cmentarz wojskowy, a cała wielu poległych, którzy pochowani byli w lasach ekshumowano i przeniesiono na cmentarz wojskowy. Do dzisiaj jednak w lesie znaleźć można pojedyncze grobowce poległych, stworzone przez ich rodziny. W 1974 roku, w 30. rocznicę bitwy postawiono tutaj pomnik Czynu Partyzanckiego autorstwa Bronisława Chromego. Przedstawia 5 biegnących partyzantów w momencie, w którym wybucha pomiędzy nimi pocisk. Nadaje w tym miejscu pewną atmosferę mistycyzmu i zadumy…

  • janow-lubelski

  • porytowe-wzgorze

  • porytowe-wzgorze

Porytowe Wzgórze warto odwiedzić na rowerze, do miejsca tego prowadzi niezwykle malownicza ścieżka przez Lasy Janowskie, wzdłuż torfowisk. Można także tutaj przyjechać samochodem, przed Porytowym Wzgórzem znajduje się parking, na którym można zostawić auto. 

Uroczysko “Kruczek”

Przekraczając bramę Lasów Janowskich nie można ominąć niezwykłego miejsca, jakim jest ukryte pośród drzew Uroczysko “Kruczek”. Jest to miejsce ważne nie tylko dla katolików, ale także dla patriotów. Bez względu jednak na wyznanie czy narodowość, nie można odmówić mu wyjątkowej urody.

uroczysko-kruczek

Według legendy, podczas swojej podróży z Leżajska do Radecznicy odpoczywać tutaj miał sam św. Antoni. W miejscu, w którym odpoczywał tryska źródełko, które ma ponoć właściwości uzdrawiające. Dlatego też przybywają tutaj regularnie także pielgrzymi. Postawiono tutaj drewnianą, leśną kapliczkę, a stacje drogi krzyżowej wygladają, jakby urosły tutaj razem z drzewami. Jest w tym miejscu coś magicznego…

  • uroczysko-kruczek

  • lasy-janowskie

Uroczysko “Kruczek” było także miejscem ważnym z punktu widzenia patriotycznego. W czasie powstania styczniowego to tutaj odpoczywały osoby przemycające broń, natomiast w czasie II wojny światowej stacjonowały tutaj Narodowe Siły Zbrojne. Regularnie odbywają się tutaj nabożeństwa, a w ich trakcie Lasy Janowskie rozbrzmiewają pieśniami religijnymi.

Szkoła Suki Biłgorajskiej

W Szklarni, malutkiej miejscowości w Lasach Janowskich znaleźć można miejsce pełne pasji i miłości do muzyki, lokalnych tradycji. To oczywiście Szkoła Suki Biłgorajskiej – oddolna, niezależna i nieformalna inicjatywa założona przez Zbigniewa i Krzysztofa Butrynów. Suka biłgorajska/kocudzka to archaiczny instrument smyczkowy pochodzący z okolic Kocudzy, nieopodal Janowa Lubelskiego.  O jej pochodzeniu brakuje danych, które mogą być uznane za pewne, ale wiadomo, że jeszcze w XIX wieku wciąż grano na tym staropolskim instrumencie. Do dzisiaj nie przetrwał nawet jeden, oryginalny egzemplarz suki biłgorajskiej. Ale jej odtworzenia podjął się Zbigniew Butryn z Janowa Lubelskiego – człowiek o niesamowitej pasji i talencie, który dzisiaj stara się odrodzić ten lokalny instrument i tradycje.

janow-lubelski

Pan Zbigniew odtworzył sukę biłgorajską na podstawie ryciny z końca XIX wieku autorstwa Wojciecha Gersona. Sam opowiada, że poszukiwanie informacji o suce było zadaniem niezwykle trudnym, brakowało bowiem danych, źródeł. Przez wiele lat pan Zbigniew grał w lokalnej kapeli, a grając po okolicznych wsiach próbował uzyskać informacje o suce biłgorajskiej. Nikt o niej nie słyszał. Zaczął jednak zbierać ikonografię, trafił na znaczek z wizerunkiem suki, zaczął tworzyć ten instrument za pomocą metody prób i błędów. I udało się! Stworzył wyjątkowy instrument, którego pudło jest żłobione z jednego kawałka drewna. Kształtem może nieco przypominać altówkę, posiada 4 do 7 strun. Pierwszy egzemplarz swojej suki zaprezentował w 1993, od tego czasu tworzy kolejne i odradza dawne tradycje.

suka-bilgorajska

Trudnym zadaniem było także odkrycie, jak na suce powinno się grać. Trzymana miała być w pozycji pionowej, gra za pomocą metody tzw. paznokciowej. Można także grać smyczkiem, poziomo. Ale ten niesamowity, archaiczny dźwięk, który suka wydaje… Rozpala serce, a w głowie na zawsze już pozostaje dźwięk ludowych melodii. Jakby historia wracała do nas z całą swoją opowieścią.

Suka biłgorajska – lokalne tradycje, których dźwięk przeszywa serce

Dzisiaj Szkoła Suki Biłgorajskiej i pan Zbigniew Butryn wraz ze swoim synem stoją na straży kultywowania lokalnych tradycji i muzyki związanej z Ziemią Janowską. Prowadzone są tutaj lekcje gry na suce i innych instrumentach, które prowadzone są metodami ze słuchu. Dzięki temu uczeń może w pełni skupić się na muzyce i technice, czuć muzykę sercem. Szkoła zaczęła swoją działalność od nieformalnych spotkań w gronie najbliższych. Z czasem na spotkania zaczęły przyjeżdżać osoby z całej Polski, ale także z innych krajów. Założyciele szkoły prowadzą także pokazy gry na instrumentach, spotkania z muzykantami, organizują koncerty. Dzięki temu pamięć o suce, ale też umiejętność gry na tym staropolskim instrumencie nie zaginie. I oby takie miejsca jak to na zawsze pozostawały na straży lokalnych tradycji!

suka-bilgorajska

  • szkola-suki-bilgorajskiej

  • szkola-suki-bilgorajskiej

Obecnie Szkoła Suki Biłgorajskiej działa w Szklarni, w Lasach Janowskich, nieopodal Ostoi Konika Biłgorajskiego, w której z resztą sam pan Zbigniew przez wiele lat pracował doglądając koników. Jest to wyjątkowe miejsce, pełne pasji, a możliwość spotkania, wysłuchania opowieści pana Zbigniewa jest niepowtarzalnym doświadczeniem. Szkoła znajduje się w malutkiej pracowni, w której pan Zbigniew samodzielnie tworzy instrumenty, stąd zapach drewna unosi się tutaj w powietrzu. By odwiedzić to miejsce, najlepiej skontaktować się telefonicznie pod nr tel 696 06 77 04 lub wysłać maila info@sukabilgorajska.pl. Miejsce, którego absolutnie nie powinieneś omijać będąc w tej okolicy. Bo to ogromny kawał lokalnej historii w połączeniu z niesamowitą pasją, którą pan Zbigniew zaraża. 

Szklarnia i konik biłgorajski

To właśnie w Szklarni (jeszcze w XIX wieku znajdowała się tutaj huta, w której produkowano szklane butelki, stąd nazwa) znajduje się jedyna w Polsce ostoja konika biłgorajskiego. Nie są to ani koniki polskie ani tarpany, koniki biłgorajskie to zupełnie inny gatunek, który na tutejszym terenie Parku Krajobrazowego Lasy Janowskie próbuje się podtrzymać i odbudować jego populację. Konik biłgorajski to endemiczny, rasowy typ rodzimych koni, który wywodzi się z dzikich koni zamieszkujących Europę. Jeszcze w XVIII wieku ostatnie sztuki tych koni odłowiono na terenie Litwy i sprowadzono do hrabiego Zamoyskiego do jego Zwierzyńca. Ostatni dziko żyjący konik biłgorajski pochodzący z terenów Ukrainy padł w 1887 roku.

janow-lubelski

Na początku XIX wieku koniki biłgorajskie ze Zwierzyńca Zamoyskiego zostały rozdane okolicznym chłopom i rolnikom, którzy krzyżowali je z różnymi rasami i typami konia. Tak też to, co dzisiaj widzimy, nie jest stuprocentowym konikiem biłgorajskim, ale przetrwało wiele charakterystycznych cech. Mowa tutaj o myszatym umaszczeniu, prędze na grzbiecie, ale także zdrowie, płodność, łagodne usposobienie, wytrzymałość, większe gabaryty niż koń polski.

Ostoja Koników Biłgorajskich została założona w 1986 roku, jej celem jest zachowanie ginącego typu koni biłgorajskich i możliwa odbudowa tego gatunku. Jest to miejsce o tyle wyjątkowe, że koniki przebywają tutaj w warunkach naturalnych z minimalną ingerencją człowieka. Obecnie spotkać tutaj można kilkanaście koników, które swobodnie poruszają się po Ostoi, mają tutaj rzekę, która jest dla nich naturalnym wodopojem. W 2020 roku w Ostoi urodził się pierwszy źrebak, można więc uznać to za ogromny sukces!

konie-bilgorajskie

  • ostoja-konika-bilgorajskiego

  • ostoja-konika-bilgorajskiego

  • ostoja-konika-bilgorajskiego

W Szklarni można odwiedzić zagrodę, gdzie prowadzone są ciekawe warsztaty i zajęcia edukacyjne dla dzieci, w bezpośrednim sąsiedzctwie koników biłgorajskich. Odwiedzenie tego miejsca i podziwianie koników warto połączyć ze Szkołą Suki Biłgorajskiej, która znajduje się w tej samej miejscowości. 

Momoty Górne

W malutkiej miejscowości Momoty Górne, położonej w Lasach Janowskich znaleźć można przepiękny drewniany kościółek, obok którego nie da się przejść obojętnie. Nierozerwalnie jest on związany z osobą księdza Pińciurka, który poświęcił mu kilkadziesiąt lat swojego życia, a jego historia i oddanie jest bez wątpienia wyjątkowe. Jeszcze w pierwszej połowie XX wieku wybudowano tutaj małą drewnianą kapliczkę, jednak mieszkańcy Momotów Górnych i okolic nie mieli swojej świątyni, w której mogliby brać udział w nabożeństwach. Musieli bowiem dojeżdżać do Janowa Lubelskiego, co dla nich było nie lada wyzwaniem.

momoty-gorne

Tak też w 1971 roku, po długich staraniach, ksiądz Kazimierz Pińciurek uzyskał pozwolenia na utworzenie parafii, ale nieco bardziej skomplikowana była kwestia pozwoleń na budowę. Parafia św Wojciecha w Momotach Górnych została erygowana w 1972, a tutejsza kaplica była rozbudowywana. Świątynię ponoć rozbudowywano nocami, bez planu, bez profesjonalnych fachowców, bez pozwolenia. Całym przedsięwzięciem kierował osobiście ksiądz Pińciurek, który sam dekorował wnętrze – w trakcie budowy! Bez żadnego artystycznego wykształcenia, prosto z serca.

momoty-gorne

Tak powstał wyjątkowy drewniany kościółek o konstrukcji zrębowej i niepowtarzalnej, unikatowej dekoracji. Oryginalność polegała także na tym, że wbrew powszechnym praktykom, dekoracje powstawały w trakcie budowy, a nie po jej zakończeniu. Ksiądz Pińciurek osobiście tworzył dekoracje w latach 1975-1992. Stworzył przepiękne rzeźby i płaskorzeźby, witraże, w których zamiast ołowiu jest drewno. Ołtarz główny wyrzeźbił w formie Golgoty, sklepienie zaś przypomina gwieździste niebo. Dekorował wnętrze kościoła aż do swojej śmierci w 1999 i dzięki niemu możemy dzisiaj podziwiać tą niesamowitą perełkę!

lasy-janowskie

Kościółek w Momotach Górnych jest otwarty codziennie w ciągu dnia, wstęp jest oczywiście wolny. Ważne jednak, by nie przeszkadzać w trakcie trwających nabożeństw. Jeśli jesteś w okolicy, koniecznie zaglądnij do wnętrz kościoła, są absolutnie wyjątkowe i warte Twojego czasu! Pod kościółkiem znajduje się parking, gdzie można zostawić swój samochód lub rower. 

Janów Lubelski i okolice – idealnie na aktywne wycieczki na świeżym powietrzu

Janów Lubelski i tutejsze okolice są świetnym miejscem na różnego rodzaju aktywności na wolnym powietrzu. Dlatego też jeśli szukasz możliwości do aktywnego spędzania czasu, Janów Lubelski i okolice będą idealnym wyborem. Tutejsze okolice zapewniają wiele ciekawych i dobrej jakości ścieżek rowerowych, które połączone są także ze szlakami Green Velo. Do tego nie ma tutaj dużych przewyższeń, dlatego też trasy nie są wymagające i nadają się tak naprawdę dla każdego.

lasy-janowskie-rowerem

Tutejsze atrakcje turystyczne są tworzone w oparciu o walory naturalne Lasów Janowskich i zalewu. Złote plaże, zapach lasów, czysta woda i bogata sieć atrakcji sprawiają, że nie sposób się tutaj nudzić. Możesz skorzystać z wycieczek rowerowych, ale także, jeśli lubisz próbować czegoś nowego – spróbuj lokalnych pendzoków! Są to ciekawe, 4-kołowe rowery, na których może równocześnie jechać nawet 7 osób, jednak najlepiej działają, gdy siedzą na nich 4 osoby dorosłe. Skąd nazwa pendzok? W gwarze kocudzkiej oznacza on właśnie rower.

pendzoki-janow-lubelski

Janów Lubelski i okolice aktywnie – kajaki

Warto także wybrać się na spływ kajakami, wycieczki samochodami terenowymi czy też spacer po bagnach. Osobiście najbardziej polecamy spływ kajakami po rzece Bukowa. Zaczyna się w Łążku Garncarskim i można wybrać kilka różnych tras, w zależności od tego, ile masz czasu. Cisza, spokój, spokojny nurt rzeki, przepiękna przyroda dookoła gwarantują fantastycznie spędzony czas na wolnym powietrzu. Sami wybraliśmy się na godzinny spływ i przyznamy szczerze, żałujemy, że nie wybraliśmy się na dłuższy. Jesienią okolica wygląda po prostu magicznie, a spływ nurtem rzeki to doświadczenie jedyne w swoim rodzaju.

janow-lubelski-kajaki

  • lasy-janowskie

  • lasy-janowskie

  • lasy-janowskie

Rower możesz wypożyczyć w hotelu Duo Spa&Wellness, który dysponuje także bardzo atrakcyjną ofertą noclegową. Jeśli zaś jesteś zainteresowany pendzokami lub wycieczkami na kajakach koniecznie skontaktuj się z panem Arturem pod numerem telefonu +48502316616 lub mailowo basior@obserwatorzy.pl. Pan Artur od lat organizuje bardzo atrakcyjne wycieczki kajakami i pendzokami, a jako osoba, która od lat mieszka w tutejszej okolicy, najlepiej wie, gdzie są najpiękniejsze miejsca na tego typu wycieczki. Sami byliśmy na spływie kajakami i na pendzokach właśnie z nim i przy okazji, prócz przepięknych widoków, mogliśmy się mnóstwo dowiedzieć o Janowie Lubelskim i okolicach. 

Zwiedzanie Janowa Lubelskiego i okolic – Mapa 

Na poniższej mapie zaznaczyliśmy dla Ciebie wszystkie miejsca, które opisaliśmy w tym tekście. Dzięki temu łatwiej będzie Ci zorientować się jak są one rozlokowane i zaplanować Twoją własną wycieczkę. A mamy nadzieję, że już niebawem ruszysz w te piękne okolice!

 

Janów Lubelski i okolice – czy warto się tutaj wybrać?

Janów Lubelski to fantastyczne miejsce, w którym każdy znajdzie coś dla siebie. Czy lubisz zwiedzać muzea i zabytki architektury, czy też wolisz spędzać czas na wolnym powietrzu, na łonie przyrody – na pewno nie będziesz się tutaj nudzić. Miasteczko jest przepięknie położone w Lasach Janowskich, pośród drzew i bujnej roślinności, gdzie zapomnisz o troskach dnia codziennego. Jeśli lubisz spędzać czas aktywnie – na pewno znajdziesz mnóstwo opcji. Tutejsza okolica obfituje bowiem w fantastyczne ścieżki na piesze wędrówki, ale także na wycieczki na rowerze. A będąc fanem także rzek wybierz się koniecznie na wycieczkę kajakiem. Delikatny nurt rzeki pośród przepięknych drzew, bliskość przyrody sprawia, że można tutaj fantastycznie odpocząć. Nie zapomnij także o walorach edukacyjnych, jakie bez wątpienia ma Zoom Natury i tamtejsze Laboratoria Wiedzy. Wspaniałe połączenie przyrody z formą edukacji jest miejscem idealnym nie tylko dla dzieci, ale także dla dorosłych. I bez względu na to, na ile dni chcesz tutaj przyjechać – atrakcji jest tyle, że bez wątpienia nie będziesz miał czasu na nudę.

janow-lubelski

Ziemia Janowska to wciąż niedoceniany i nie do końca odkryty zakątek Polski, który potrafi zachwycać. Dzikość przyrody, która nie została skażona działalnością człowieka sprawia, że jest to wspaniałe miejsce na spędzenie czasu o każdej porze roku. Sami spędziliśmy tutaj kilka dni i nie nudziliśmy się ani przez chwilę spędzając większość czasu na powietrzu – na rowerze, na spacerach, na kajaku, łapiąc wschody i zachody słońca, wędrując po lesie i wsłuchując się w odgłosy zwierząt, spotykając ludzi pełnych pasji i korzystając z lokalnej gościnności. Czym chata bogata, a “chata” tutaj ma tak wiele do zaoferowania, że serce już tęskni za tym pięknym zakątkiem. Wrócimy jeszcze nie raz, a Ty już teraz zapisz sobie Janów Lubelski i okolice do swojego planu najbliższych wycieczek, bo warto!

janow-lubelski

Janów Lubelski – Projekt EDEN

Wpis ten powstał w ramach promocji Destynacji EDEN przy współpracy z Polską Organizacją Turystyczną. Projekt EDEN (European Destinations of Excellance – Modelowe Ośrodki Turystyczne Europy) organizowany jest przez Komisję Europejską przy współpracy z krajowymi organizacjami turystycznymi. Jego celem jest stworzenie europejskiej sieci uznanych i rozpoznawanych obszarów turystycznych charakteryzujących się wyjątkowymi walorami dla dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego Europy. Janów Lubelski został wyróżniony w ramach projektu EDEN w kategorii Obszary Chronione. Jeśli jesteś fanem lokalnych tradycji, pięknej przyrody, a do tego akrywnego wypoczynku, Janów Lubelski to będzie kierunek idealny właśnie dla Ciebie!

Materiał pochodzi ze strony

https://rudeiczarne.pl/janow-lubelski-lasy-janowskie-co-zobaczyc/

facebook youtube