Dodaj
Na pierwszej stronie kolorowego folderu Fabryki Maszyn w Janowie Lubelskim można zobaczyć typową dla ówczesnych zakładów produkcyjnych zabudowę: biurowiec, dalej przyległe hale produkcyjne a wokół trawniki, drogi transportowe i place składowe.
W trzypiętrowym budynku z 1975 r. (wyburzonym w 2020 r., już po rozbiórce Kotłowni z kominem 65 m), zwanym „Biurowcem” a później „Starym Biurowcem” mieściły się faktycznie biura. Były też pomieszczenia socjalne: szatnie, Przychodnia Zdrowia, kuchnia i stołówka oraz inne: centrala telefoniczna, Biblioteka Techniczna i Archiwum Dokumentacji Technicznej.
Dalej na foto folderu z 1991 r. widzimy ściany szczytowe hal produkcyjnych będących wizerunkiem historii rozwoju Fabryki: hali pierwotnej (1975 r.), łącznika i hali obróbki plastycznej oraz konstrukcji trzeciej hali (1988 r.). Rozwój umożliwiało zadaniowe (dla FMJ) doprowadzeniu linii gazu z Zaklikowa, planowana budowa linii kolejowej i lokalne, duże zasoby chętnych do pracy. W tym czasie (1990 r.) powierzchnia FMJ wynosiła już 17 ha (pierwotnie 10 ha) a zatrudnienie osiągnęło 1 300 osób, przy planowanym docelowo ok. 5 000 osób. Tak śmiałe założenia wynikały z dużej chłonności rynku maszyn budowlanych na świecie i pierwotnym zamiarze ulokowania w FMJ przez Kombinat Przemysłowy HSW produkcji żurawia samojezdnego w kooperacji z Wrocławiem i Odessą.
Na kolejnej stronie folderu widzimy Nowy Biurowiec z Salą Widowiskową (wyburzona w 2019 r.) – obiekty zbudowane w zadaniu planistycznym hali obróbki plastycznej (1988 r.). Do tego obiektu przeniesiono część biur ze Starego Biurowca a na parterze zorganizowano nowoczesne Biuro Sprzedaży. Sala Widowiskowa służyła na zebrania, zabawy choinkowe dla dzieci pracowników i jako sala zapasów LKS „Olimp”. Tam też lokalne szkoły organizowały popularne wśród młodzieży Bale Studniówkowe – do czasu rozbudowy Hotelu Myśliwska (2004 r.) i powstania kolejnych Janowskich Hoteli.
W nawiązaniu do wzmianki o wyburzeniach warto wyjaśnić, że problemy dostosowania obiektów do profilu produkcji występowały ciągle. I ciągle przed nowymi uruchomieniami wykonywane były prace dostosowawcze i modernizacyjne. Wyburzona teraz kotłownia była zaprojektowana na 4 hale produkcyjne i obiekty pomocnicze a dodatkowo jako dostawca mediów dla planowanych po drugiej stronie DK 19 zakładów: mleczarni i wypieku ciast trwałych. Tymczasem obsługiwała tylko 2 hale, bowiem Caterpillar od początku (1995 r.) wybudował własne ogrzewanie gazowe a 4 – ta hala nigdy nie została zamontowana. Ponadto Władze nie doprowadziły do budowy mleczarni i zakładu wypieku ciast.
A jak wyglądały początki powstania przemysłu kluczowego (zarządzanego centralnie)
w Janowie Lubelskim, wtedy gdy nasze miasto było jednym wielkim placem budowy a prowincjonalność ustępowała nowoczesności?
Otóż w 1970 r. działalność przemysłu maszynowego rozpoczął w naszym Janowie Oddział Zamiejscowy Zakładów Metalowych w Nowej Dębie. Produkcję części do żelazek prasowalniczych i silników motocyklowych uruchomiono w obiektach wybudowanych dla planowanego wcześniej Zakładu Handlu przy ul. Przemysłowej (teraz ul. Bohaterów Porytowego Wzgórza). Od końca 1971 r. obiekty i pracowników przekazano do Huty Stalowa Wola - która uruchomiła tu swój Oddział Terenowy z produkcją małych części i podzespołów do maszyn budowlanych. W 1975 r. nastąpiło przeniesienie OT do specjalnie zbudowanych, nowoczesnych obiektów na ul. Lubelskiej 46. W programie produkcji ulokowano: drobnicę, chłodnice, kabiny i większe zespoły. W 1976 r. połączono OT HSW z Janowskim Przedsiębiorstwem Przemysłu Terenowego (działającym od lat 60 – tych XX wieku) w Fabrykę Maszyn w Janowie Lubelskim - jako samodzielny zakład HSW a później Spółkę z o.o. W wyniku transformacji lat 90 - tych XX wieku nastąpiły przekształcenia i zmiany właścicielskie Janowskiej Fabryki. Teraz prowadzą tam działalność firmy: Caterpillar Poland Sp. z o.o., Fortaco JL Sp. z o.o. i Alucrom Sp. z o.o.
W 380 – lecie naszego Janowa (1640 r.) warto wspomnieć o niebywałym wkładzie tych wszystkich zakładów w rozwój miasta.
Antoni Sydor – emerytowany pracownik FMJ, Przewodnik Turystyczny, KT PTTK „Ziemia Janowska”.
Scan.: Jakub Sydor
Janów Lubelski, 12.11.2020 r.
Dodaj
