Na początku lata 2014 r. byłem przewodnikiem wycieczki autokarowej na Roztocze Środkowe dla Seniorów z Oddziału Rejonowego Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Janowie Lubelskim.
Opis wycieczki pod nazwą „Autokarem na kresy Roztocza Środkowego” został zamieszczony na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Janowie Lubelskim w dniu 30.06.2014 r.
Wtedy, po zwiedzeniu Szczebrzeszyna i Zamościa, już po południu dotarliśmy do Tomaszowa Lubelskiego, ale naszym celem był Niemiecki Obóz Zagłady w Bełżcu.
Teraz, z okazji 80. Rocznicy Niemieckiej Akcji Reinhardt cytuję odpowiedni fragment tego opracowania:
„Nasi wędrowcy szybko przejechali autokarem przez wyraźnie kresowy Tomaszów Lubelski (kiedyś prywatne miasto Ordynacji), pełen stylowych domków i z cerkwią przy rondzie. Tak dojechano do najodleglejszego miejsca naszej wyprawy, do Bełżca – miasteczka przy nadgranicznej w czasach zaborów linii kolejowej. To przy stacyjce kolejowej w Bełżcu, na początku II wojny światowej Niemcy zbudowali obóz pracy. W ramach akcji Reinhard utworzyli tu obóz zagłady i przez cały 1942 r. realizowali jeden z celów swego narodowego państwa – totalną eksterminację innych. Przewodnik (miejscowy – przyp. Autora) oprowadził grupę po zbudowanym w 2004 r. Muzeum Zagłady. Muzeum składa się z betonowego pawilonu edukacyjnego w formie składu wagonów transportujących więźniów oraz rozległego placu na zboczu wzgórza pokrytego szlaką hutniczą. Zbocze przecięte jest szczeliną z dwoma ciągami schodów na jej końcu – z mrocznego wnętrza prowadzącymi na świetliste wzgórze. Stamtąd widać nisko położony obóz ale też daleką, wolną przestrzeń. Całość w artystycznej wizji zapewne wyraża mękę zabijanego narodu Żydowskiego i wyzwolenie po śmierci. Do multimedialnego przekazu w pawilonie Przewodnik dodał informację, że spośród ok. 500 tys. osadzonych tu i zgładzonych Żydów tylko 2 zdołało uciec a jednym z nich był mieszkaniec naszego Janowa. Warto zwrócić uwagę na nową formę działań edukacyjnych, jakie mają miejsce na terenie Muzeum. Otóż wiadomo już, że w ramach programów szkolnych miejsca Holokaustu odwiedzają grupy Żydowskiej młodzieży szkolnej. Tymczasem w br. Muzeum odwiedziła też grupa Niemców – kadetów Akademii Policji w Hamburgu, „którzy w ramach edukacji historyczno – obywatelskiej podjęli rozrachunek z nazistowską przeszłością swojej grupy zawodowej”. To właśnie Niemieccy policjanci z 101 Rezerwowego Batalionu Policji z Hamburga w 1942 r. rozpoczęli masowe egzekucje ludności Żydowskiej na Lubelszczyźnie. Uczestniczyli w rozstrzelaniu 38 000 i deportowaniu do obozów zagłady 45 000 Żydów.”
Dodam, że uczestnicy wycieczki, kol. Ela i kol. Ryszard odnaleźli wtedy na tablicach pamięci nazwiska Żydów pochodzących z ich rodzinnych Modliborzyc.
Warto tam pojechać i wspomnieć naszych krajan, tak brutalnie pozbawionych życia w imię zbrodniczej ideologii.
Antoni Sydor – Przewodnik Turystyczny, KT PTTK „Ziemia Janowska”
Foto: internet
Janów Lubelski, 12.09.2022 r.